De vraag wordt herhaald, ongemakkelijk en fascinerend tegelijk: Wat als de operaboom in feite een fata morgana was? Samenvallend met de terugkeer van het seizoen in september openen de grote colosseums het doek met spectaculaire line-ups, duizelingwekkende kijkcijfers en media-aandacht die de verwachtingen aanwakkert. In Madrid bijvoorbeeld opende het Teatro Real met Otello ter ere van Shakespeare, met Twintig voorstellingen op het programma en openingsvoorstellingen boven de 600 euro; een schokkend begin dat de populariteit van het genre lijkt te bevestigen.
Maar bij nadere beschouwing blijken er barsten te zitten. Opera-euforie heeft de symfonische koorts van eind vorige eeuw opgevolgd, toen auditoria, abonnementen en sponsoring vermenigvuldigd bijna koortsachtig om een historische culturele schuld te vereffenen. Tegenwoordig is het spel anders: opera vult de theaters en trekt klanten, ja, Maar de productiekosten stijgen voortdurend en er komt geen overheidsgeld binnen. Zoals eerder. Het is nuttig om specifieke gegevens en voorbeelden uit Spanje, Italië en de Verenigde Staten te gebruiken om de omvang van het probleem te begrijpen.
Spanje: van symfonische furie tot operafenomeen
Spanje beleefde tientallen jaren lang een ware ‘gouden eeuw’ van symfonische muziek. Er werden locaties gebouwd, cycli geboren en een netwerk van vaste klanten werd versterkt. wat een sterke impuls gaf. Vandaag de dag, met de eeuwwisseling, is de focus verschoven naar opera: symfoniecycli behouden hun publiek, maar ze groeien niet meer in hetzelfde tempo en trekken niet meer zo gemakkelijk sponsors aan.
In het lyrische veld lijkt het panorama opgewekt. De zalen zitten regelmatig vol en de opera straalt een glamoureuze sfeer uit. Dat is het overtuigen van donateurs en merken. Sommigen geloven dat deze rage blijvend is; anderen, voorzichtiger, vermoeden dat de cyclus – net als de symfonische cyclus destijds – een houdbaarheidsdatum heeft. Het is voldoende om naar de Europese omgeving te kijken om te begrijpen dat deze welvaart van voorbijgaande aard kan zijn..
De economische realiteit fungeert als tegenwicht. Opera is een kunst met zeer hoge kosten: decors, kostuums, koor, orkest, solisten, technische teams... alles telt. Ondertussen moeten de administraties de rekeningen sluiten, het tekort beheersen en prioriteiten stellen; vaak, Het label ‘cultuur voor de rijken’ maakt het moeilijk om subsidies uit te breidenEr zijn uitzonderingen, zoals München, dat erin geslaagd is zijn uitrusting te verbeteren, maar dat is niet de norm.
Het publiek reageert op zijn beurt, en voorbeelden zoals een volgepakt Liceu bevestigen de maatschappelijke aantrekkingskracht. Toch ligt de uitdaging in het waarborgen van continuïteit zonder de prijzen tot afschrikwekkende niveaus te verhogen. De prijs van het eerste ticket van meer dan 600 euro bij Real Madrid was veelzeggend: De balans tussen duurzaamheid en toegankelijkheid is de eerste spanningslijn.
Kosten, financiering en een steeds krappere vergelijking
Theaterbudgetten staan onder druk. De productiekosten stijgen jaar na jaar, vaak boven de CPI, terwijl de mogelijkheden voor het verhogen van de publieke en private inkomsten beperkt zijn. In deze context wenden managementteams zich tot verschillende instrumenten: internationale coproducties, herhalingen van veilige titels, cache-aanpassingen en agressievere bedrijfsstrategieën.
Het directe gevolg is meestal een stijging van de ticketprijzen. Managers, onder druk van de winst, verhogen de instroom en geef prioriteit aan premiumabonnementen, met het risico dat het publiek homogeen wordt. Wat betreft het demografische profiel, de basisleeftijden en er komen steeds minder jonge kijkers.
Ook is er een gebrek aan continuïteit in wervingsprogramma's. Duurzame onderwijsprojecten zijn schaars, en als die er zijn, hebben ze last van budgettaire inconsistenties of wisselingen in het management. Dit creëert een probleem op de middellange termijn: als de opvolging niet wordt bevorderd, de kraampjes zullen in de toekomst te lijden hebbenEn niet alleen in opera, ook bij zarzuela- en orkestconcerten is het beeld van gevorderde leeftijd de norm.
De verleiding is groot om te denken aan campagnes met een directe impact – en die zijn er ook – maar zonder een strategie voor tien of vijftien jaar Dynamiek is moeilijk om te keren. Elk theater dat tegenwoordig aanhoudend succes geniet, vertoont doorgaans een consistent overheidsbeleid die al lang geleden begon.
Technologie, schaarse diva's en halfbakken oplossingen
Het digitale ecosysteem heeft de spelregels veranderd. Voor sommigen, Streamen is een reddingslijn; voor anderen een factor die de fysieke aanwezigheid erodeert. Het vergroot de wereldwijde verspreiding van producties, ja, maar een substantieel deel van de consumptie is gratis en worden niet omgezet in evenredige inkomsten uit de bioscopen of abonnementen.
Het beeld wordt nog ingewikkelder door het tekort aan grote sterren. De populairste diva's zijn schaarsen degenen die de markt leiden, geven soms de voorkeur aan macroconcerten of winstgevendere specifieke formaten dan zich te committeren aan lange reeks functiesAls er limieten zijn aan caches, compenseren sommige theaters het verschil door extra caches toe te voegen. recitals of concerten naar de agenda van de kunstenaar zelf, een compromis dat helpt, maar de kern van het probleem niet oplost.
Om een nieuw publiek te trekken, repeteren veel colosseums hedendaagse opdrachtenHet evenwicht is echter ongelijk: een groot deel van de recente werken wordt in première gebracht en blijft in het archief, zonder flexibele rotatie door steden en landenIn Spanje herinneren we ons bijvoorbeeld de toewijding aan titels als Het publiek door Mauricio Sotelo (2015), moedig en belangrijk, maar representatief voor de moeilijkheid om snel te reizen op het internationale circuit.
De andere manier is om klassiek repertoire in een nieuwe verpakking aan te bieden. Hier het kruisschot komt het regietheater binnen en bepaalde regisseurs uit andere disciplines, die worden verweten dat ze een slechte muzikale gevoeligheid of het opleggen van concepten die de partituur en de stem negeren. De controverse is oud, maar wordt aangewakkerd wanneer het publiek niet meedoet of waarneemt. afstand tussen het podiumvoorstel en het werk.
Sociale media versterken elke wrijving. Soms zelfs ingebedde inhoud wordt niet eens weergegeven aan de lezer om technische redenen van de browser of omdat de gebruiker zonder JavaScript navigeert, wat ons eraan herinnert in hoeverre Cultureel gesprek is afhankelijk van buitenlandse platforms en het gebruiksbeleid. Een ogenschijnlijk klein maar belangrijk detail: de digitale ervaring bepaalt steeds meer de relatie met het publiek.
Publiek, prijzen en de urgentie om te informeren
Er is een afbeelding die functie na functie herhaalt: zitplaatsen met een meerderheid aan volwassen publiekHet is niet nieuw, maar het is wel zorgwekkend. Opera moet jongeren en mensen die het als iets afstandelijks ervaren, aanspreken. Zonder systematische educatieve projecten, demografische vernieuwing is een knelpunt.
Ondertussen leidt de kosteninflatie tot constante prijsstijgingenDie som – stijgende kosten, stagnerende publieke middelen, hoge uiteindelijke prijs – creëert een vicieuze cirkel: het publiek is gesegmenteerd op basis van inkomen en het discours van sociale legitimiteit wordt ingewikkelder. Zarzuela- en symfonieconcerten lijden aan vergelijkbare symptomen, met abonnees die letterlijk “meet” elke stap weg naar het amfitheater.
Als het doel is om de basis te verbreden, omvat de vergelijking meer dan alleen jeugdige entrees of eenmalige campagnes. Het gaat om allianties met scholen, universiteiten en buurten; van het brengen van makers naar de klas; van theaters die processen uitleggen; van burgers die van binnenuit zien hoe een opera tot stand komt. Het is duur en haalt de volgende dag niet de krantenkoppen. maar het is het enige dat werkt op de lange termijn.
Italië: Turbulentie bij San Carlo en controverse bij La Fenice
Italië, het thuisland van de opera, is niet immuun voor de schokken. In Napels, de Teatro di San Carlo ervaart wrijving management en politiek. Het vertrek van Stéphane Lissner eindigde in een rechtszaak, en zijn vervanging door Emmanuela Spedaliere was zelfs onderwerp van debat in het Parlement. De Stichting San Carlo heeft uitleg moeten geven recente controversiële benoemingen.
Een van de bronnen van controverse wijst op Michele Sorrentino Mangini, sinds 2023 artistiek directeur van Officine San Carlo en tevens zoon van Spedalière. Hij werd op 1 april 2023 op directe uitnodiging benoemd tot tijdelijk lid, tot en met 31 december 2025. Omdat de termijn van Lissner bijna afliep, werd het contract verlengd tot 31 december 2027.en verlengde daarmee haar verblijf met nog eens tweeënhalf jaar in het huis waar haar moeder sinds 2020 algemeen directeur is.
Voor het geval dat er hoofdstukken ontbreken, het toezicht blijft onduidelijkDe naam van Fulvio Adamo Macciardi werd voorgedragen voor de functie, na een ingewikkeld heen-en-weer tussen politieke instanties en uitdagingen, maar op de eigen website van het theater het vakje “sovrintendente” lijkt leegHet klimaat is, zoals we kunnen zien, verre van stabiel.
In Venetië wordt de benaming van Beatrice Venezi als muzikaal leider van La Fenice heeft een nieuwe storm ontketend. Het koor en orkest hebben met stakingen gedreigd, omdat ze vinden dat de docent niet de vereiste ervaring heeft. De discussie is beladen geworden met politieke lectuur:Hij wordt in verband gebracht met de Italiaanse rechterzijde en zijn status als "influencer" met een opvallende aanwezigheid op sociale media en zijn alias onder Italiaanse beroemdheden.
Verenigde Staten: het kruispunt van de New York MET
Iedereen die het Lincoln Center bezoekt en het plein voor het Met oversteekt, ervaart de genialiteit van een groot cultureel apparaat. Billboards met verschillende titels in slechts drie dagen, het aangrenzende New York City Ballet, de Juilliard… een ecosysteem dat maar weinig theaters kunnen evenaren. Door de immense glazen pui, de twee muurschilderingen van Marc Chagall die verpand zijn om financiële stress te verlichten; een perfect symbool van macht gepaard met nood.
De crisis is niet tijdelijk. Sommige historische sponsors hebben zich teruggetrokken en nieuwe – zoals Spring Point Partners, met een donatie van $ 150.000 – zijn niet genoeg om het beeld te veranderen. De Met sloot het vorige seizoen af met een aanzienlijk tekort En de CEO, Peter Gelb, heeft een deel van het dilemma in cijfers omgezet: het publiek heeft via streaming het equivalent van meer dan honderd miljoen dollar in minuten geconsumeerd zonder direct economisch rendement. Er wordt zichtbaarheid gewonnen, ja, maar het theaterbezoek lijdt eronder, en het gevoel dat Sommige recente producties zijn minder populair dan eerdere helpt niet.
Om verdere schade te voorkomen, heeft het management een overeenkomst gesloten met de Saudi Arabian Music Commission en het toekomstige Royal Diriyah Opera House. Vanaf 2028 zal de Met gedurende vijf jaar elke februari naar Riyad verhuizen. voor een residentie van drie weken met repertoiretitels, concerten en trainingsprogramma's voor lokale artiesten en technici. Het pact omvat ook de opdracht voor een nieuwe opera., een weddenschap op zichtbaarheid en vers geld.
De operatie heeft zijn nadelen. Moody's heeft de rating van de De non-investment grade rating van Met vanwege structurele onevenwichtigheden en lagere liquiditeit. Hoewel de exacte voorwaarden niet openbaar zijn gemaakt, Volgens de New York Times bedraagt de dealwaarde ongeveer 200 miljoen dollar., bedrag dat de Het Wall Street Journal vindt het onvoldoende om de rekeningen op te schonen. Tegelijkertijd waarschuwen de vijftien vakbonden, die bijna drieduizend werknemers vertegenwoordigen: verken desnoods de Saoedische route, maar raak de werkomstandigheden niet aan.
Op de achtergrond zet het Golfland zijn strategie in werking Visie 2030 om de economie te diversifiëren en zichzelf te profileren als een centrum voor kunst en entertainment. De afgelopen jaren heeft het zijn eerste nationale opera, Zarqa al-Yamama, en bouwt het nieuwe Diriyah Opera House. De beslissing van de Met is echter levert kritiek op voor het witmaken van een regime dat gekenmerkt wordt door beperkingen van burgerlijke vrijheden en repressie. De Europese spiegel verschijnt met La Scala, dat in 2019 de toegang van Saoedisch kapitaal ongedaan maakte, officieel dankzij een onregelmatige procedure, in een klimaat dat gekenmerkt werd door de zaak-Khashoggi.
De spanning van de samenhang blijkt ook uit het feit dat de Met een beleid van Diversiteit en inclusie—uitgebracht bijvoorbeeld, Vuur opgesloten in mijn botten door Terence Blanchard in 2021/22, de eerste opera van een Afro-Amerikaanse componist in de geschiedenis, en nam een diversiteitsfunctionaris aan. In het licht van dat pad, zijn landing in een land met tegengestelde regels wekt argwaan binnen en buiten de artistieke gemeenschap. Het ethische en financiële dilemma wordt aangepakt.
Oud repertoire, nieuwe verpakking: hoe ver gaat dit?
De meest gebruikte formule om de bioscoopomzet op peil te houden is duidelijk: populair repertoire met ‘vernieuwde’ ensceneringHet werkt tot op zekere hoogte. Enerzijds vermijdt het programmeerrisico's; anderzijds, als de verpakking als zodanig wordt ervaren, onbewust van de muziek en de stem, roept afwijzing op. Het debat verergert wanneer Er is een gebrek aan 'eigen' lyrische auteurs vergelijkbaar met Verdi, Rossini of Wagner, die zich op de stem concentreren; tegenwoordig zijn het symfonische componisten die sporadisch de overstap maken naar het muziektheater, met wisselende resultaten en een hernieuwde aandacht voor de barokrepertoire.
Een ander probleem is de circulatie van hedendaagse titels. Ze worden vrijgegeven en gearchiveerd te snel. Weinig recente werken springen op korte termijn vloeiend tussen steden en landen, en dus is de mogelijkheid van live repertoire creërenZonder die mobiliteit speelt het spel zich vrijwel altijd op klassiek terrein af.
Tegelijkertijd blijft het dilemma van ‘gebeurtenis’ versus ‘proces’ bestaan. Theaters tonen premières met grote impact, maar het opbouwen van een nieuw publiek vereist een marathon, geen sprint. De luchtspiegeling verschijnt wanneer Grote krantenkoppen verbergen structurele zwakheden—financiering, publiekswerving, prijsbeleid—die niet opgelost kunnen worden met een paar sterproducties per seizoen.
Wat vertelt het publiek dat al binnen is ons?
Hoewel we het vaak hebben over ‘het werven van nieuwe klanten’, is het veelzeggend om naar ons trouwe publiek te luisteren. Veel trouwe abonnees klagen over de esthetische drift van bepaalde producties; andere vieren de durf. Het belangrijkste is dat de theaters meten met nauwkeurigheid Deze percepties – enquêtes, focusgroepen, analyses van beroepen per functie en distributie – moeten ervoor zorgen dat er niet blindelings een beslissing wordt genomen.
Het is ook de moeite waard om naar de elasticiteit van de vraag te kijken. Hoeveel prijsverhoging kan een kraam verdragen zonder dat deze leeg raakt? Wat gebeurt er als je 10% reduceert en compenseert in volume? Er zijn bedrijven die experimenteren. dynamische prijzen en segmentaties per uur of dag van de week; deze microbeslissingen zijn net zo invloedrijk als een grote sponsoring.
Op het digitale vlak is het van belang om bewustzijn om te zetten in terugkerende inkomstenStreaming brengt opera naar een wereldwijd publiek, maar als het model grotendeels gratis is, draagt het theater kosten die niet worden terugverdiend. Experimenten zoals microbetalingen per scène, tijdelijke passen of lidmaatschappen met tastbare voordelen Dit zijn paden die met meer ambitie verkend moeten worden.
Ten slotte kan samenwerking tussen theaters een hefboom voor efficiëntie zijn. Coproduceren, workshops delen en producties toeren Het verlaagt de vaste kosten en brengt meer leven in elke productie. In een wereld met beperkte middelen is eenzaamheid duur; het netwerk, een noodzaak.
Spanje, met zijn operakoorts en hoge prijzen; Italië dat gevangen zit tussen politiek en verdienste; en het MET dat naar adem snakt in Saoedi-Arabië: de fata morgana schuilt niet in de liefde voor opera of het vermogen om te ontroeren, die blijven intact. De bedrieglijke illusie ontstaat wanneer we genialiteit verwarren met solvabiliteit: Schitterende programmering kan samengaan met een negatief saldo, een ouder publiek en controverses die afleiden van de essentie. Het genre zal floreren als de werkelijke productiekosten worden gedekt. publiek wordt met geduld gekweekt, de muziek wordt net zo gerespecteerd als de scene, en er worden financieringsbeslissingen genomen die de artistieke integriteit op de lange termijn niet in gevaar brengen. Dat is het verschil tussen een oase en een fata morgana.
