Als we culturen willen organiseren op basis van hun belang in hun respectievelijke continenten, dan moeten we beginnen met de belangrijkste ontwikkelde culturen in Amerika. Door de eeuwen heen hebben verschillende beschavingen hun onuitwisbare stempel op dit continent gedrukt, met hun diepgaande culturele, artistieke en wetenschappelijke erfenis, en hebben zo de daaropvolgende evolutie van Amerika beïnvloed.
De Maya-cultuur
La Maya-cultuur Het is een van de meest fascinerende beschavingen in Midden-Amerika. Deze cultuur ontstond in de periode die bekend staat als Preclassic, die zich uitstrekt van ongeveer 2000 voor Christus tot 250 na Christus. De Maya's leefden voornamelijk in het zuiden en zuidoosten van wat nu Mexico is, en bereikten Guatemala, Belize, Honduras en El Salvador.
Een van de grootste erfenissen van de Maya’s is hun complexe sociale organisatie. Ze verdeelden hun sociale structuur in drie duidelijk onderscheiden klassen. De hoogste klasse bestond uit heersers en ambtenaren, gevolgd door gespecialiseerde arbeiders, zoals architecten en ambachtslieden. Aan de basis van de samenleving stonden de boeren, verantwoordelijk voor de teelt van het land en de productie van voedsel.
De politieke structuur van de Maya’s was gedecentraliseerd, wat betekende dat hun territorium in tweeën werd verdeeld onafhankelijke stadstaten, elk bestuurd door een leider die bekend staat als 'halach uinik'. Tot zijn dienst stonden lagere functionarissen en priesters. Religie speelde een cruciale rol voor deze mensen, die diep polytheïstisch waren, met een pantheon van goden die verbonden waren met de natuur, zoals de god van het maïs of de god van de regen.
Het Maya-schriftsysteem was zeer geavanceerd, uniek in pre-Columbiaans Amerika. Het was een mengsel van fonetische symbolen en ideogrammen, iets dat leek op de Egyptische hiërogliefen, en maakte de weergave mogelijk van alles wat in hun gesproken taal werd uitgedrukt. Hoewel de meeste geschriften tijdens de Spaanse kolonisatie zijn vernietigd, zijn er enkele codices en monumenten met inscripties bewaard gebleven, waardoor we een deel van hun geschiedenis kunnen ontcijferen.
Maya-architectuur is een van de grootste erfenissen ervan. De trap piramides Ze blijven tot op de dag van vandaag indrukwekkend. Beroemde ceremoniële centra zoals Tikal, Chichén Itzá of Uxmal waren centra van religieuze, commerciële en politieke macht. De astronomische waarnemingen van de Maya's stelden hen in staat hun landbouwtechnieken te verbeteren en een nauwkeurige kalender, wat hen hielp bij het bepalen van de juiste tijden om te zaaien en oogsten, en bij het voorspellen van belangrijke astronomische gebeurtenissen.
Op het gebied van de wiskunde waren de Maya’s pioniers. Ze bedachten een geavanceerd systeem gebaseerd op vigesimale notatie (basis 20), waarin ze het concept ontwikkelden van cero, lang vóór andere beschavingen zoals de Romeinen. Hierdoor konden ze complexe berekeningen uitvoeren, die niet alleen verband hielden met hun kalender, maar ook met nauwkeurige astronomische waarnemingen van de bewegingen van de maan en de planeten.
Religieus gezien stonden de Maya's ook bekend om hun rituelen menselijke en dierlijke offers om de goden te kalmeren, de vruchtbaarheid van het land te vernieuwen en de continuïteit van de landbouwcycli te garanderen. Opofferingen waren diep geïntegreerd in hun wereldbeeld en vormden een fundamentele praktijk in hun religieuze leven.
De geneeskunde in de Maya-beschaving combineerde wetenschap en religieuze rituelen. Ze gebruikten geneeskrachtige planten, maar ook praktijken die we als magisch zouden kunnen omschrijven om zieken te genezen. Sjamanen hadden een uitgebreide kennis van kruiden en remedies, waardoor ze, samen met hun vermogen om de tekens van het lichaam en de sterren te interpreteren, een prominente rol in de samenleving speelden.
Azteekse cultuur
La Azteekse cultuur Het ontwikkelde zich later dan de Maya's, met name vanaf de 12e eeuw. De eerste Azteken waren a krijger en nomadische stam die zich in de Vallei van Mexico vestigden. Ze kwamen uit de mythische plaats Aztlán en kwamen na een lange pelgrimstocht aan in het bekken van Mexico, waar ze hun hoofdstad stichtten, de Stad Tenochtitlán, op een eiland in het Texcocomeer, in 1325 na Christus
De Azteken baseerden hun economie voornamelijk op de landbouw. Ze verbouwden maïs, bonen en chilipepers, basisproducten in hun dieet. Om gewassen te kunnen planten op land dat niet het meest geschikt was, bouwden ze een complex netwerk van chinampasof drijvende tuinen, waardoor ze gewassen konden verbouwen in het Texcocomeer.
Handel speelde ook een sleutelrol bij de uitbreiding van het Azteekse rijk. De markten waren beroemd en de kooplieden stonden bekend als pochtecas Ze dreven handel met andere volkeren in Midden-Amerika en zelfs daarbuiten, en brachten exotische en luxueuze producten zoals cacao en quetzalveren naar hun steden.
De stad Tenochtitlán viel op door zijn architectuur. De grote religieuze gebouwen, met name de Templo Burgemeester, waren het centrum van het religieuze en politieke leven van de Azteken. Azteekse steden waren georganiseerd rond grote pleinen waar religieuze ceremonies en commerciële activiteiten werden gehouden. Aan de andere kant werden de huizen van de edelen en rijken van steen gebouwd, terwijl de eenvoudige huizen van de lagere klasse van adobe en stro waren gemaakt.
Net als de Maya's hadden ook de Azteken een zeer geavanceerd astronomisch systeem. Zijn kalender, bekend als de zonnekalender o tonalpohualli, was verdeeld in 18 maanden van elk 20 dagen, met een totaal van 360 dagen, plus een laatste periode van 5 extra dagen, bekend als Nemontemi, een tijd van zuivering en voorbereiding op de nieuwe cyclus.
Wat religie betreft, stond de cultus van de zon centraal in het leven van de Azteken. Ze brachten mensenoffers aan hun belangrijkste god, Huitzilopochtli, god van de oorlog en de zon, om ervoor te zorgen dat de ster zijn reis door de hemel voortzette. Mensenoffers waren een gangbare praktijk en een fundamenteel ritueel voor de Azteken, in de overtuiging dat bloed de zon levend hield.
Hoewel de Azteken het schrift niet zo geavanceerd ontwikkelden als dat van de Maya's, hadden ze er wel een systeem van mondelinge literatuur zeer rijk, met onder meer religieuze hymnen, oorlogsliederen en historische verhalen.
De Inca's
De Inca's Ze vormden het grootste imperium in het precolumbiaanse Amerika. Ze verspreidden zich over een groot deel van de Andesregio, van Zuid-Colombia tot Noord-Chili. De hoofdstad was Cuzco, wat in het Quechua ‘de navel van de wereld’ betekende. Het Inca-rijk, bekend als tahuantinsuyo, was verdeeld in vier hoofdregio's, elk bestuurd door een "Apo" of generaal.
Aan de top van de sociale structuur stonden de Inca, beschouwd als een directe afstammeling van de zonnegod, Inti. Zijn macht was absoluut en hij kon meerdere vrouwen hebben, maar de eerste werd als de eerste beschouwd keizerin o coja. Onder de Inca bevond zich de adel, waaronder priesters, hoge functionarissen en andere leden van het koningshuis.
De Inca-economie was voornamelijk gebaseerd op landbouw. Maïs, aardappelen, chili en pompoen waren de belangrijkste producten die ze verbouwden. Om dit te doen, ontwikkelden ze een systeem van agrarische terrassen, waardoor ze in de bergen konden planten. Ze gebruikten een netwerk van irrigatiekanalen die water over de verschillende plantages verdeelden, waardoor ze zo efficiënt mogelijk gebruik maakten van de watervoorraden.
De Inca-architectuur is ook een van de meest geavanceerde. Ze staan bekend om hun precisie bij het bouwen van stenen constructies, zoals in Machu Picchu of Sacsayhuamán. Deze structuren waren niet alleen functioneel, maar ook artistiek, tot in de perfectie gesneden om aardbevingen en de tand des tijds te weerstaan.
Wat hun astronomische kennis betreft, ontwikkelden de Inca's een efficiënt kalendersysteem, gebaseerd op de observatie van de sterren. Ze geloofden ook dat ziekte een gevolg was van straf of zonde, dus gebruikten ze kruidengeneesmiddelen om de zieken te genezen.
De Paracas-cultuur
De Paracas-cultuur bloeide tussen 700 voor Christus en 200 na Christus in het kustgebied van Peru craniale chirurgie. De Paracas voerden schedeltrepanaties uit voor medische doeleinden, om hersentrauma te behandelen. Daarnaast hadden ze zeer karakteristieke keramiek, samengesteld uit bolvormige schalen, versierd met felle kleuren: geel, zwart, rood en groen.
Hun keramiek en textiel zijn een bewijs van hun fijne vakmanschap. De Paracas gebruikten geavanceerde verf- en weeftechnieken, waardoor complexe stukken ontstonden die ritueel werden gebruikt.
Vicus-cultuur
De Vicus-cultuur ontwikkelde zich in de huidige regio Piura, tussen 200 voor Christus en 300 na Christus. Ze vielen op door hun vaardigheden op het gebied van metaalbewerking. Ze bewerkten goud, zilver en koper met opmerkelijke vaardigheid. Daarnaast maakten ze keramiek met diverse decoratieve motieven, variërend van de eenvoudigste tot de meest complexe en gedetailleerde. Het was gebruikelijk om te creëren diepe graven, uitgegraven in de vorm van een laars, die wel 10 meter hoog kon worden.
Samenvattend hebben de precolumbiaanse culturen van Amerika een indrukwekkende erfenis nagelaten op het gebied van architectuur, astronomie, wiskunde en religie. Deze beschavingen hebben niet alleen hun tijdgenoten beïnvloed, maar hun impact is nog steeds relevant.